Κυριακή 12 Δεκεμβρίου 2010

Ψυχολογία και Μάθηση

Ο Ausubel  υποστηρίζει ότι: «ο πιο σπουδαίος απλός παράγοντας που επηρεάζει τη μάθηση είναι
αυτό που ο μαθητής ήδη γνωρίζει. Εξακρίβωσέ το και δίδαξέ τον σύμφωνα με αυτό».
Ο Ausubel εντάσσεται στους γνωστικούς ψυχολόγους. Υποστηρίζει τη νοηματική προσληπτική μάθηση, στα πλαίσια της οποίας ο εκπαιδευόμενος μαθαίνει να ενσωματώνει και να αφομοιώνει τη νέα γνώση στηρίζοντας την σε κατάλληλα σημεία σύνδεσης και συσχέτισης, που έχουν διαμορφωθεί στην είδη υπάρχουσα γνωστική δομή.
Ασχολείται με την επίλυση προβλημάτων σχολικής μάθησης του τύπου: πως μαθαίνει το παιδί, πως οργανώνει της γνώσεις του, πως θυμάται, πως χρησιμοποιεί τις γνώσεις του και άλλα. Ο μαθητής είναι αναγκαίο να διαμορφώσει μια σταθερή γνωστική δομή, καλά οργανωμένη στην οποία οι επιμέρους γνώσεις δεν είναι απομονωμένες αλλά αποτελούν ένα σύστημα αλληλοσυνδεδεμένης ταξινόμησης «σημασιών»  και «νοηματικότητας». Τάσσεται υπέρ της σπουδαιότητας της εποικοδόμησης των εννοιών. Περιγράφει με λεπτομέρειες την φύση και τον ρόλο των εννοιών καθώς και την σημασία της προϋπάρχουσας γνώσης στην μάθηση, όπως αναφέραμε και παραπάνω. Κάνει την διάκριση μεταξύ της απομνημονευτικής μάθησης και της μάθησης με νόημα. Θεωρεί ότι για να υπάρξει μάθηση με σημασία απαιτούνται κατάλληλα έργα, σχετική προϋπάρχουσα γνώση και ομάδα από μαθήσεις με σημασία.
Δυστυχώς στο παραδοσιακό σχολείο από την πλειονότητα των μαθητών και από τα περισσότερα μαθήματα απουσιάζουν οι όροι του Ausubel με αποτέλεσμα η μάθηση να είναι σχεδόν απομνημονευτικού χαρακτήρα.
O Ausubel προσδιόρισε τέσσερα είδη μάθησης και είναι τα ακόλουθα:

1) Μηχανιστική – Προσληπτική

2) Νοηματική – Προσληπτική

3) Μηχανιστική – ανακαλυπτική

4) Νοηματική – ανακαλυπτική
Από τα παραπάνω, ο ίδιος ο Ausubel θεωρεί την καταλληλότερη για το σχολείο μορφή μάθησης τη νοηματική – προσληπτική, η οποία στοχεύει στην ιεράρχηση και εκμάθηση κανόνων ανώτερης μορφής.
Αυτό που κρίνεται ιδιαιτέρως σημαντικό είναι να πραγματώνονται οι ακόλουθες διδακτικές αρχές. Πρέπει, δηλαδή να δίνονται οι προκαταβολικοί οργανωτές στην αρχή της διδακτικής ενότητας με
σκοπό να δημιουργείται μια γέφυρα ανάμεσα στην παλιά και στην νέα γνώση. Λειτουργούν ως αφόρμηση για την διδασκαλία μιας καινούργιας ενότητας. Σημαντική κρίνεται ακόμη και η χρήση των διδακτικών αρχών της σταδιακής διαφοροποίησης, της ενσωματωμένης συσχέτισης και της σταθεροποίησης για επιμέρους διδακτικές ενότητες.
Σύμφωνα με την εποικοδομητική υπόθεση το κάθε άτομο, μαθητής ή επιστήμονας, κατασκευάζει τη δική του προσωπική γνώση, δηλαδή ερμηνεύει την πραγματικότητα μ’ ένα δικό του τρόπο ο οποίος εξαρτάται από τις ιδέες του και από τις νοητικές του δομές. Συνεπώς η γνώση δε ‘μεταβιβάζεται’ ούτε γίνεται αποδεκτή παθητικά, αλλά εποικοδομείτε ενεργά από τα υποκείμενα, με την καθοδήγηση και τη
συνεργασία του δασκάλου. «Ο πιο σπουδαίος απλός παράγοντας που επηρεάζει τη μάθηση είναι αυτό που ο μαθητής ήδη γνωρίζει.
Εξακρίβωσέ το και δίδαξε τον σύμφωνα με αυτό» Η διδασκαλία και η μάθηση θεωρούνται πλέον ως διαδικασία «κατασκευής της γνώσης» αντίθετη με την επικρατούσα ισχυρή τάση ότι οι γνώσεις μεταφέρονται από τον εκπαιδευτικό στον μαθητή. Η ισχυρή αυτή τάση, όπως έχει δειχθεί σε διεθνείς έρευνες, οδηγεί τους μαθητές στο να λύνουν προβλήματα με αλγοριθμικό και επιφανειακό τρόπο, χωρίς καμία κριτική θεώρηση τους. Η άποψη αυτή του Ausubel οριοθετεί και προσδιορίζει τη σημασία των ιδεών των μαθητών στη μάθηση και στη διδασκαλία. Καινούριοι ρόλοι μορφοποιούνται τόσο για το μαθητή όσο και για το δάσκαλο. Η εποικοδομητική υπόθεση της μάθησης θεωρεί τα υποκείμενα ως συμμετέχοντα ενεργά στη δόμηση των δικών τους νοημάτων. Η μάθηση είναι συνήθως προϊόν της εννοιολογικής αλλαγής που επέρχεται στους μαθητές λόγω της γνωστικής σύγκρουσης στην οποία υποβάλλονται. Η μάθηση θεωρείται ως εποικοδόμηση που γίνεται στο πλαίσιο της κοινωνίας της ομάδας. Η θεωρία της εποικοδόμησης της γνώσης στηρίζεται σε δύο σύγχρονους επιστημονικούς κλάδους, την Επιστημολογία, και τη Γνωστική Ψυχολογία.

Ανακοίνωση από τον ΈΜΠΕΙΡΟ


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου